ÜNLEMLER
Aniden ortay çıkan
duyguların etkisiyle ağızdan bir çırpıda çıkan, bu duyguları daha etkili
anlatmaya yarayan kelimelerdir veya sözlerdir.
Bu kelimelerin
yanında dilek, emir, tehdit gibi anlamlar taşıyan kelimeler, cümleler ve
yansımalar da ünlem değeri kazanabilir.
Bu bakımdan ünlemler
ikiye ayrılabilir:
1. ASIL ÜNLEMLER
Asıl görevi ünlem
olan kelimelerdir. Başka görevlerde kullanılamazlar. Seslenme veya duygu
anlatırlar.
Seslenme Ünlemleri
Ey Türk
Gençliği!
Hey! Biraz bakar mısın?
Bre melûn! Ne
yaptın? Hişt!
Buraya gel!
Şşt! Sus bakayım!
Bunların yanında
adlar ve özel adlar da seslenme ünlemi olarak kullanılabilir.
Anne! Hemşehrilerim!
Tanrım! Mehmet!
Duygu Ünlemleri
Ee, yeter artık! Aa! Bu da ne? Ah, ne yaptım! Eh! Fena değil. Ay, elim!
İtme ha! Hah, şimdi oldu!
Hay Allah! Vah zavallı! Vay
sersem! Aman dikkat! Eyvah! Geç kaldım! İmdat! Boğuluyorum!
2. ÜNLEM DEĞERİ
KAZANMIŞ KELİME ve SÖZLER
Anlamlı kelimelerin
bazılarına vurgu ve tonlama yoluyla ünlem değeri kazandırılabilir. Bunlar da
duygu ya da seslenme anlatır.
Komşular! Babacığım!
Simitçi! Çok ilginç! Ne kadar güzel! Çabuk eve git! Ne olur yardım et! Çık dışarı!
Yansıma kelimelerin
hemen hemen tümü ünlem olarak kullanılabilir.
Şır! Çat!
Güm! Hav! Miyav!
Tıs!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder